Рубрика: История

Районда фтизиатрия хезмәте тарихы

tan-bardaОставить комментарийИстория

Туберкулез — дөньяда киӊ таралган авыру. XX гасырга кадәр ул еш кына “чахотка” дип аталган hәм аны дәвалап булмаган диярлек. 1919 елда туберкулезга каршы вакцина ясала hәм аныӊ зарарсыз булуы исбатлана, ә вакцина куйдыручылар арасында авырулар саны күпкә кими. 1930 елдан вакцина (БЦЖ) белән прививка ясату киӊ кулланыла башлый, ә 1950 елдан яӊа туган балаларны вакциналау мәҗбүри була. Бүгенге көндә туберкулезны диагностикалау hәм дәвалауныӊ яӊа ысуллары табибларга диагнозны вакытында куярга hәм авыруга каршы нәтиҗәле чаралар кулланырга булыша. Ләкин бу hәрвакытта

Подробнее

Аталы-уллы Алешкиннар

tan-bardaОставить комментарийИстория

Әниемне« сөйләве буенча, әти сугыштан 1945 елныӊ 28 июль иртәсендә кайтып кергән. Куеда станциясеннән җәяүләп кайтканга, бик кичкә калган. Шуӊа Башап Түз авылында юл өстәге бер өйгә кереп йоклап чыккан. Моӊа йорт хуҗасыныӊ әлерәк кенә фронттан кайтуы да роль уйнагандыр инде. hәм әти иртүк торып Сөҗән авылына – гаиләсенә юл тоткан. Еллар үткән. 1964 елда апам Рәсилә, бу вакыйгадан соӊ 19 ел үткәч, әти сугыштан кайтып килгәндә хәл алырга туктаган йортка килен булып төшкән. Инде бу вакытта йорт хуҗасы Алешкин

Подробнее

Бабаларыбыз тарихыннан

tan-bardaОставить комментарийИстория

hәр авылныӊ үз тарихы, анда туып гомер кичергән кешеләрнеӊ үткәне чагылдырылган гыйбрәтле дә, бай да язмышлары кызыксыну уяткан авыллар бар. Төнгүк шундый авылларныӊ берсе. Мин үзем шушы авылда туып-үстем, гомер кичерәм. Мәдәният училищесын тәмамлап лаеклы ялга чыкканчы мәдәният йортында эшләдем. Бу өлкәдә хезмәт итү hәм әти-әниләр белән бергә яшәү нәсел җепләрен барлауга зур кызыксыну уятты. Максиевлар бер-берсенә ничек туганнар, нәсел җепләре ничек бәйләнгән, дигән сорау белән үземә дә еш мөрәҗәгать итәләр иде. Авылда Максиевлар күп, кемдер әнисе ягыннан, ә кемдер

Подробнее

Истә калырга лаек тормыш

tan-bardaОставить комментарийИстория

Каенавылда 1881 елда Сакай урамында (хәзерге Ленин урамы) яӊа җәмигъ мәчете төзелә. Бу чорда биредә имам-хатыйб, мөгаллим булып Әмиров Бәйрәмхуҗа Мөхәммәтрәхим улы эшләгән була. Аныӊ уллары Әбүбәкер, Госман да әтиләре укыган Байавыл мәдрәсәсендә белем алалар. 1905 елдан әтисенеӊ эшен улы Әбүбәкер дәвам итә. 1913 елда авылда ачылган беренче земство мәктәбендә дә хезмәт куя, дин белемен укыта. Ләкин танылган мулла гына түгел, ә мөхтәсиб тә булган Әбүбәкер Әмировны 1937 елда үлем җәзасына хөкем итәләр. Ә Бәйрәмхуҗа улы Госман шул ук Сакай

Подробнее

Тарихны саклап

tan-bardaОставить комментарийВыбор редакции, История

Газетабызныӊ узган санында хәбәр иткәнчә, 16 ноябрьдә Барда җирендә Башкортостан Республикасыннан килгән кунаклар булып китте. Очрашу кысаларында 1812 елгы Ватан сугышыныӊ 210 еллыгына багышланган чараларда катнашу билгеләнгән иде. Башкортостан Республикасы вәкилләре белән очрашу Гәйнә волосте старшинасы Туктамыш Ижбулатов бюстына чәчәкләр салудан башланды. “Бөтендөнья башкорт корылтае“ халыкара җәмәгать оешмалары берлеге Башкарма комитеты рәисе Ю.М. Юсупов, “Бөтендөнья башкорт корылтае” халыкара җәмәгать оешмалары берлеге Башкарма комитеты әгъзасы, Башкортостан Республикасы Милли архивы бүлеге начальнигы А.Ш. Ярмуллин, “Амантай” иҗат үзәге директоры, Башкортостан Республикасыныӊ халык артисты

Подробнее

Атылган йөрәкләр

tan-bardaОставить комментарийВыбор редакции, История

Илебез тарихында кара көннәр шактый булган. Шундый вакыйгаларның берсе 1930 елларда масса-күләм репрессия белән бәйле чор. Безнең районны да читләтеп үтмәгән ул. Район архивының бүгенге көнгә кадәр килеп җиткән материаллары шуны сөйли: 1930 елларда яшәп килгән стройга каршы дип тапкан хәллерәк, укымышлырак кешеләрне гаиләләре белән чит җирләргә сөргәннәр, төрмәләргә япканнар. 1936 елдан репрессиянең тагын да катырак формасы алга чыккан, “халык дошманы” дигән тамга белән кулга алу һәм… юк итү. Аның да иң каты чоры 1937 елга туры килә. Безнең якыннарыбыз

Подробнее

hәрвакыт ярдәмгә килә иде

tan-bardaОставить комментарийВыбор редакции, История, Наши люди

Искиткеч врач, гаҗәеп кеше, Социалистик Хезмәт Герое, ике тапкыр Ленин ордены кавалеры, РСФСРныӊ атказанган табибы, Бөек Ватан сугышы ветераны Антонина Павловна Курочкина турында материаллар бастыруны дәвам итеп, сезнеӊ игътибарыгызга Фирдәвес Булат кызы Иманаева hәм Рәифә Миргалим кызы Юсупова истәлекләренә нигезләнгән язма тәкъдим итәбез. Фирдәвес Булат кызы Башкортостан Республикасыныӊ Хәйбулла районы Акъяр авылында туа. Башкорт медицина институтын тәмамлаганнан соӊ Осада ординатурада белем алып, 1977 елда юллама буенча Бардага җибәрелә. Ул вакытта район үзәк больницасында ике балалар врачы: Рәмзия Разаковна hәм Тәлгать

Подробнее

Төньяк амурлары

tan-bardaОставить комментарийВыбор редакции, История

1812 елда Александр I патша Указы буенча 1 Башкорт кантоныныӊ Гәйнә волосте Кояново авылында 20нче башкорт полкы оештырыла. Ул 1812 елгы Ватан сугышында hәм 1813-1814 елларда рус армиясенеӊ чит ил походларында катнаша. 1838 елда Үдик волостеныӊ 14 гәйнә башкорты “1812 елгы Ватан сугышы истәлегенә” Рәсәй империясе көмеш медаленә лаек була. Күрсәтелгән батырлыклары өчен башкорт сугышчыларын “төньяк амурлары” дип атыйлар. 1 октябрьдә Пермь крае Кояново авылында 1812 елгы Ватан сугышында французларны Җиӊүнеӊ 210 еллыгына багышланган “Төньяк амурлары” край фестиваль-конкурсы уздырылды. Барда

Подробнее

Орденлы укытучы Гөлчирә апа

tan-bardaОставить комментарийВыбор редакции, История
Гульчира-апа

Таһирова Гөлчирә Сәйфетдин кызы турында күптән язарга уйлап йөргән идем. Миңа аның белән күп аралашырга туры килде. 1980 елларда аңа 80 яшь булса да, ул үзенең тормышы турында шулкадәр матур итеп сөйләде, әйтерсең барысы да кичә генә булган. Аның хәтеренә таң калдым, ул укучыларын исеме һәм фамилиясе белән атый иде. Сезгә дә аның сөйләгәннәрен, иң кече кызы Резеда ападан алынган истәлекләр белән уртаклашам. Гөлчирә Сәйфетдин кызы 1900 елның 10 ноябрендә Сарапул шәһәрендә туа. Аның әтисе Сәйфетдин абый шәһәрдәге заводларның берсендә

Подробнее

Хәлеӊ ничек, улым?

tan-bardaОставить комментарийИстория
Антонина Павловна Курочкина

Антонина Павловна 30 ел район халкы сәламәтлеген саклау өчен җавап бирде. Мондый югары вазыйфа башкаручы затларга больницаныӊ матди-техник базасын үстерү hәм тулыландыру да йөкләнә. А.П.Курочкинаныӊ хуҗалык белән идарә итүдә нинди җитәкче булуы турында Т.Н.Сәбәләев сөйләде. Тәлгать Нәкый улы беренче тапкыр эшкә урнашу максаты белән район больницасына 1975 елда килә. Ул чакта Антонина Павловна аны йөк машинасы водителе вазыйфасына кабул итә. Өч ел эшләгәч, ул хезмәт урынын алыштыра, автотранспорт предприятиесенә күчә. А.П. Курочкинаныӊ вафатыннан соӊ, 1987 елда язмышы аны икенче тапкыр

Подробнее