Рубрика: История

Бер фото тарихы

tan-bardaОставить комментарийИстория

Кадерле укучылар! Сезнеӊ күбегез тарихи ачышлар ясарга булыша ала. Барысы да сезгә ярдәмегез өчен рәхмәтле булачак! Бигрәк тә яшь буын. Султанай авылы музее стендында борынгы бер фоторәсемгә күз төште. Безнеӊ фараз буенча, анда мөгаллимнәр, шәкертләр hәм Султанай мәдрәсәсен тәмамлаучылар — барысы 61 кеше сүрәтләнгән. Фотоныӊ сыйфаты начар иде, шуӊа күрә аныӊ беренчел варианты бар микән дигән сорау туды. Рәисә исемле бер ханым: “Миндә бар”, — дип җавап кайтарды. Шул арада Гөлҗиhан апага юл тоттык. Кунакка килү белән Рәисә инде безгә

Подробнее

Исемдә калганнар

tan-bardaОставить комментарийИстория
Учителя татарского языка и литературы Пермской области среди ученых Татарстана и Башкортостана в Березниковской восьмилетней школе. Февраль, 1965 г.

Пермь өлкәсе татар теле hәм әдәбияты укытучылары Татарстан hәм Башкортостан галимнәре арасында Каенавыл сигезьеллык мәктәбендә. 1965 елныӊ феврале. Бу язмамны Каенавыл мәктәбенеӊ 110 еллык юбилеена багышлыйм. Минем педагогик хезмәтем Каенавыл мәктәбендә татар теле hәм әдәбияты фәннәрен укытудан башланды. 1963 елныӊ 15 августында эшкә алындым. Мәктәпнеӊ завучы Аптуков Мәсгут Мортаза улы hәм директор Александр Максимович Михайлов каршы алдылар. А.М. Михайлов моӊа кадәр Үдик урта мәктәбендә география дәресләрен алып барды. Бик таләпчән, ләкин гадел укытучы иде. Башта ул Искир җидееллык мәктәптә директор

Подробнее

Мөхәммәтгата хәзрәтнеӊ оныкчыгы Ләйлә белән очрашу

tan-bardaОставить комментарийИстория

2017 елда “Таӊ” газетасыныӊ 28 сентябрь санында мөфти Мөхәммәтгата хәзрәтнеӊ иӊ танылган варисы — оныгы Мөнирә турында “Якты тормыш” мәкаләсе басылып чыкты. Ул Мөхәммәтгатаныӊ улы Миргалимнеӊ кызы була. Бу мәкаләдә Мөнирәнеӊ 1926 елда туган кызы Гөлнар искә алына, шулай ук Гөлнарныӊ кызы Ләйлә белән фотосы була. Безнеӊ Фирдания Ромашева белән Ләйләне эзләп табып, аныӊ белән сөйләшәсе килде. Фирдания ул вакытта инде үзенеӊ “Вконтакте” блогында Гата хәзрәт турында берничә мәкалә бастырган була. Аныӊ блогын укучылар арасында язучы Рәшит Ягъфәровныӊ тол хатыны

Подробнее

Кодашта казыну эшләре

tan-bardaОставить комментарийИстория

Ике атна — 28 июльдән 10 августка кадәр Кодаш авылында Удмурт дәүләт университетыныӊ Кама-Вятка археология экспедициясе (КВАЭ) отряды эшләде. Казыну эшләре федераль әhәмияттәге археологик объектта — Халыкларныӊ бөек күченү чорындагы Кодаш авылыныӊ I каберлегендә (III-V гасыр) үткәрелде. Күпьеллык археологик өйрәнү тәмамлануга якынлаша. Быел археологларныӊ эшен оештыруда яӊа алым сынап каралды. Каберлекне тикшерүнеӊ беренче атнасында галимнәр (О.А. Казанцева, А.А. Дерюгин), югары уку йортын тәмамлаган тарихчы (Т.М. Чижова (Кузина), университет студентлары (В.В. Антропова, М.А. Мерзлякова) hәм Ижевск шәhәре волонтерларыннан (А.Л. Гребенкин, В.С.

Подробнее

Ике капитан

tan-barda1 комментарийИстория

Мурадымов Хасан Мурадымов Михаил Утызынчы еллар башы. Район үзәгеннән еракта, ат белән түгел, җәяүле дә барып җитә алмас кара урман эчендә урнашкан Федорки авылына СССРда уздырылган сөрген кампаниясе бик тиз килеп җитте. Беренчеләрдән булып, мал-мөлкәтен тартып алып, Хәсәнҗан мулланы Сарапул төрмәсенә алып киткәч, авыл халкы куркуга төште. Озак та үтми, мулла артыннан авылныӊ хәллерәк кешеләрен дә берәм-берәм чүпли башладылар. Менә бүген дә кулакларны сөрүчеләр авылда икән дигән сүзләр ишеткәч, эш-йомышларын онытып, Муллаяр карт үз Хәсәнҗаны (1899 елныӊ 16 ноябрендә туган)

Подробнее

Сараштан Вердерга кадәр

tan-bardaОставить комментарийИстория

Рәсәйдә генә түгел, ә дөнья тарихында иӊ канкойгыч сугыш Бөек Ватан сугышы була. Аныӊ турында күп фильмнар төшерелгән, күп кенә китаплар язылган, дәhшәтле вакыйгалар шаhитларыныӊ истәлекләре документлаштырылган. Инде әйтер hәм языласы сүзләр булмас кебек тоелса да, фашистлар белән йөзгә-йөз басып, илебезне нацизмнан саклаган кешеләр исән чакта без алар белән аралашырга, ихтирамыбызны күрсәтергә тиешбез. Безгә ирекле илдә бәхетле киләчәк бүләк иткән кешеләр турында язарга кирәк. Сараш авылында туган Гаптрәхим Шәрип улы Тимганов хәзерге вакытта исән-сау туган ягыбызга җиӊү белән кайткан ике

Подробнее

Районда фтизиатрия хезмәте тарихы

tan-bardaОставить комментарийИстория

Туберкулез — дөньяда киӊ таралган авыру. XX гасырга кадәр ул еш кына “чахотка” дип аталган hәм аны дәвалап булмаган диярлек. 1919 елда туберкулезга каршы вакцина ясала hәм аныӊ зарарсыз булуы исбатлана, ә вакцина куйдыручылар арасында авырулар саны күпкә кими. 1930 елдан вакцина (БЦЖ) белән прививка ясату киӊ кулланыла башлый, ә 1950 елдан яӊа туган балаларны вакциналау мәҗбүри була. Бүгенге көндә туберкулезны диагностикалау hәм дәвалауныӊ яӊа ысуллары табибларга диагнозны вакытында куярга hәм авыруга каршы нәтиҗәле чаралар кулланырга булыша. Ләкин бу hәрвакытта

Подробнее

Аталы-уллы Алешкиннар

tan-bardaОставить комментарийИстория

Әниемне« сөйләве буенча, әти сугыштан 1945 елныӊ 28 июль иртәсендә кайтып кергән. Куеда станциясеннән җәяүләп кайтканга, бик кичкә калган. Шуӊа Башап Түз авылында юл өстәге бер өйгә кереп йоклап чыккан. Моӊа йорт хуҗасыныӊ әлерәк кенә фронттан кайтуы да роль уйнагандыр инде. hәм әти иртүк торып Сөҗән авылына – гаиләсенә юл тоткан. Еллар үткән. 1964 елда апам Рәсилә, бу вакыйгадан соӊ 19 ел үткәч, әти сугыштан кайтып килгәндә хәл алырга туктаган йортка килен булып төшкән. Инде бу вакытта йорт хуҗасы Алешкин

Подробнее

Бабаларыбыз тарихыннан

tan-bardaОставить комментарийИстория

hәр авылныӊ үз тарихы, анда туып гомер кичергән кешеләрнеӊ үткәне чагылдырылган гыйбрәтле дә, бай да язмышлары кызыксыну уяткан авыллар бар. Төнгүк шундый авылларныӊ берсе. Мин үзем шушы авылда туып-үстем, гомер кичерәм. Мәдәният училищесын тәмамлап лаеклы ялга чыкканчы мәдәният йортында эшләдем. Бу өлкәдә хезмәт итү hәм әти-әниләр белән бергә яшәү нәсел җепләрен барлауга зур кызыксыну уятты. Максиевлар бер-берсенә ничек туганнар, нәсел җепләре ничек бәйләнгән, дигән сорау белән үземә дә еш мөрәҗәгать итәләр иде. Авылда Максиевлар күп, кемдер әнисе ягыннан, ә кемдер

Подробнее

Истә калырга лаек тормыш

tan-bardaОставить комментарийИстория

Каенавылда 1881 елда Сакай урамында (хәзерге Ленин урамы) яӊа җәмигъ мәчете төзелә. Бу чорда биредә имам-хатыйб, мөгаллим булып Әмиров Бәйрәмхуҗа Мөхәммәтрәхим улы эшләгән була. Аныӊ уллары Әбүбәкер, Госман да әтиләре укыган Байавыл мәдрәсәсендә белем алалар. 1905 елдан әтисенеӊ эшен улы Әбүбәкер дәвам итә. 1913 елда авылда ачылган беренче земство мәктәбендә дә хезмәт куя, дин белемен укыта. Ләкин танылган мулла гына түгел, ә мөхтәсиб тә булган Әбүбәкер Әмировны 1937 елда үлем җәзасына хөкем итәләр. Ә Бәйрәмхуҗа улы Госман шул ук Сакай

Подробнее